Buduća sumnja u ovo vrijeme – Dušan Vidaković
Share This Article
Dušan Vidaković, “Iscrpljivanje ničim”, KALEKOM , Beograd, 2003.
Stav Aleksandra Baljka da se i velike drame mogu igrati na maloj sceni našao je izuzetnu potvrdu u “Iscrpljivanje ničim” Dušana Vidakovića. Na haiku formu Vidaković je majstorski nakalemio senzacije nad balkanskim besmislicama i udenuo ih u svevremenske poruke. Na koricama knjige Nikola Milošević je zabilježio da Vidaković najveće domete ostvaruje kada stvara po ključu antropološkog pesimizma.
Knjiga aforizama provučenih kroz haiku počinje čišćenjem obraza i Partijom. Ustinu, čišćenje obraza, i to od strane mnogobrojnih partija, jeste akcija koja je obilježila posljednjih petnestak godina u Srbiji. Ovaj model jeste uočljiv na svim prostorima i u svim vremenima – njegov odraz na mapi čovjekovog življenja jeste opšte licemjerstvo i mračno dodvorištvo.
Najvrednija odlika Vidakovićevog aforističkog kazivanja jeste činjenica da njegove riječi imaju značenje i viđenje na društvenoj pojavi, ali i fokusiraju veliki broj srodnih problema, te jedan aforizam biva ključ za mapu na kojoj je nekoliko fenomena koji su bliski po apsurdnosti, po krivdi ili po zlu.
Mnogobrojni stavovi o kolektivnom damaranju, o uticaju na rulju i piščeva svijest o istoriji i bilježenju čovjekovih tragova, uobličili su u “Iscrpljivanju ničim” dvadesetak antologijskih aforizama koje u antologije mogu uvrstiti tumači aforizama i tumači haikua. Vidaković zna da se poigra vremenima, sudbinama i idejama. On kazuje u srži tretirane životne sirovine, kazuje a ne bježi od morbidnih zakona današnjeg čovjeka jer hoće da tumači i da posmatra. To je strast stavljena pod pošast. Ima fatalizma u Vidakovićevom kazivanju, ima i uroborskog traganja – sve nestaje i utapa se u sebe, a pisac zna da je nošen burom besmisla o kojoj pjeva.
Crnjanski navodi da jedan haiku o dječaku i leptiru zna cio Japan. Riječ je o nadi majke da se sin zadržao, zaigrao, u lovu na leptira. Japan zna za tu nadu koja prevazilazi znanje, zato je Japan Japan, ali svi judi ovog jezika moraju znati za riječi Dušana Vidakovića: “Jednom će, valjda, / ljudi sumnjati da baš / ovako beše”. Navedeni aforizam je realnost današnjeg Balkana i njegov poraz. Bez znanja o budućoj sumnji naših potomaka nećemo znati kakvim smo prokletstvom hranili naša sjemena.
Srešćemo u Vidakovićevoj knjizi i istinu koja obara pogled i trijumf koji se umiva plačem žrtve da bi se prikazao “čist kao suza”. Nekom je i grip izgovor da ne ljubi bližnjeg svog. Emil bi Sioran mnoge kaznio čitanjem odlične Vidakovićeve knjige “Iscrpljivanje ničim”.